Beton nedir nasıl yapılır

Beton mikseri

Bir çakıl ve kum karışımının (“katışmaç”  ya da  “agrega” ) denir. Hidrolik bir bağlayıcıyla (genellikle çimento) su eşliğinde karılması sonucunda elde edilen gereç.

Betonun Hazırlanışı:

Beton, gerek şantiyelerde, gerek fabrikalarda, döner beton makinelerinde (betoniyer) karılır. Fabrikalarda hazırlanan beton,  yol boyunca karma işlemini sürdüren karıştırıcı kamyonlarla taşınır.  Betonun kalıplara dökülmesinden sonra,  donma denilen evre boyunca çimento ve su tepkimesi sürer.  Bir kaç saat süren bu evre sonunda , yaş beton, döküldüğü kalıbın biçimini almış yapay bir yağışım verir. Beton nominal direncine, ilke olarak  90 günde ulaşır (ama gerçek sertleşme, daha uzun sürer). Donma ve sertleşme evreleri  özel tekniklerle (sözgelimi özel çimento kullanımı, fırınlama, katkılar, vb.)  hızlandırabilir.

Betonun niteliği  bir çok etmene bağlıdır. Çimento oranı; çakıl-kum karışımının tıkızlığı; katışmacın niteliği ve  temizliği; hazırlama  yöntemleri (tokmaklama, titreşim, şok); iyi bir su oranı;  donma süresinde soğuğa,  rüzgara  ve güneş ışınına karşı alınan önlemler, vb. Beton özellikle baraj,  yol, uçak pisti, dalgakıran gibi büyük yapılarda kullanılır.  Ayrıca hazır yapı elemanları (prefabrike) biçiminde, demirle birlikte betonörme biçiminde, öngerilimli beton biçiminde  kullanılmaktadır. Gözenekli, oyuklu, havalı,  kaba, yarı saydam, vb. özel betonlarda vardır.

Betonun karışım oranı (dozu) m³ başına  katılan birleştiricinin (bağlayıcı) ağırlığıyla belirtilir. En çok kullanılan karışım oranları, ince betonlarda 125-200 kg/m³, kütlesel betonlarda 250-350 kg/m³,  betonarme ya da öngerilimli beton yapılarda 300-500 kg/m³ arasında değişir. Beton hacminin küçülme ( çekme) oranı çimento katkısıyla  eşdeğer ölçülerde geliştiğinden, yüksek  nitelikli beton elde etmek için, çimento oranını zorlama yerine, çakıl-kum  karışımının tane büyüklüğünü  iyi ayarlamak gerekir.