Çaldıran Savaşı

I.Selim, Trabzon valiliği sırasında  Şah İsmail’in  Osmanlılara olan  düşmanca davranışını  çok iyi  değerlendirmiş,  bir kez de İran topraklarına girmişti.  Şahkulu ayaklanmasının da   Şah İsmail’in  kışkırtmasıyla  çıkartıldığı biliniyordu.  Şah İsmail’in amacı, Osmanlı Devleti’ni   içten çökertmek  ve Anadolu’ya  egemen olmaktı.   Bu amacını gerçekleştirebilmek için  daha  II.Beyazid  döneminde Memlüklerle  ve Venediklilerle  çeşitli anlaşmalar  yapmıştı.

Yavuz Sultan Selim hazırlıklarını tamamladıktan sonra, 1514’te  Üsküdar’a geçerek  İran seferine çıktı.  İzmit’e  vardığında,  Şah İsmail’e  bir mektup göndererek,  savaşmak istediğini resmen bildirdi.  Ordu,    Yenişehir’e geldiğinde Anadolu ve Rumeli Beylerbeyleri  kuvvetleri ile  orduya katıldı. 20 bin tımarlı sipahiden  meydana gelen öncü ordusuna  vezir Dukakinzade  Ahmet Paşa  tayin edildi.  2 Haziran’da  Sivas’a varan Sultan,  140 bin asker, 5 bin zahireci  ve 60 bin  deveye yüklenen  orduyu  yoklamaya tabi tutup,  yiyecek sağlamak üzere  İskender Paşa kumandasındaki  40 bin askeri burada bıraktı.

Koçhisar (Hafik)  kazasına gelinince savaş düzeni alındı ve bundan sonra bu tertip  üzere gidildi.  Akşehir ve İran’la hudut sayılan Suşehri’nden itibaren   Sfevi Devleti’nin  topraklarına girildi.  Bundan sonra Safevilerin,   geçiş yollarını tahrip  etmelerinden dolayı  ordunun durumu  güçleşmeye başladı.  Osmanlı hükümdarı,  bu sefere giderken  Dulkadir Beyi Alaüddevle‘ye mektup yollayarak kendisini savaşa katılmaya davet ettiyse de, Alaüddevle  bu teklife yanaşmadığı gibi,  zahire  kollarını da vurmak suretiyle  orduyu sıkıntıya soktu.

Ordunun bu güç şartlar altında ilerlemesi  Şah İsmail ile  savaş aleyhtarlarına fırsat verdi  ve yavaş yavaş askeri tahrik ettiler.  Fırat kenarına  ve Erzincan’a gelindiği zaman  asker,   kumandanlar ve vezirler,  düşmanın  meydanda olmamasından dolayı  daha ileri gidemeyeceklerini,  geri dönmeleri  gerektiğini  söyleyince,  I.Selim  bunu şiddetle reddetti.

I.Selim,  ordusuyla  Kazlıgöl mevkine geldiğinde,  Şah İsmail’in  Çaldıran‘da olduğu haberi geldi. Osmanlı ordusu,  22 Ağustos günü  Çaldıran’ın   Akçay vadisi tepelerinde  konakladı.  Osmanlı ordusu savaş düzeni aldı.  Ordunun sağ kanadını  Anadolu Beylerbeyi  Sinan Paşa  ile Zeynel  Paşa’nın emrindeki   Anadolu ve Karaman kuvvetleri,  sol kanadını ise  Rumeli Beylerbeyi  Hasan Paşa  kumandasındaki  Rumeli askerleri teşkil ediyordu.  Sultan merkezde olup,  yanında  Sadrazam Hersekzade  Ahmet Paşa,  vezir Dulkadiroğlu Ahmet Paşa, vezir  Mustafa Paşa,  Ferhat Paşa,  Karaca Paşa bulunuyordu.

Yavuz Sultan Selim,   ordusunu son bir kez gözden geçirdikten sonra  hücum emrini verdi. Osmanlı ordusunun ustaca manevraları sayesinde İran ordusu kısa zamanda dağılmaya başladı. Askerinin dağıldığını gören Şah,  durumun kendisi için çok tehlikeli olduğunu anlayınca,  yaralı bir vaziyette  taht ve hanımını savaş  meydanında bırakarak kaçtı.