URBAİNE LE VERRİER, KAĞIT ÜSTÜNDE NEPTÜN’Ü BULDU

Neptün Gezegeni

Urbaine le Verrier, Neptün gezegenini sadece kağıt ve kalem kullanarak keşfetti.Astronomların uçsuz bucaksız bahçesinde ışık saçan çiçekleri, modern gözlem evlerini ve astronomi  araçlarını anlatmaya geçmeden önce,  19. yüz yılın astronomi alanındaki en heyecan verici keşfini anlatmak istiyorum. Bu olayın yaratıcısı, Urbaine Le Verrier’dir. le Werrier (d, 1811 – ö, 1877) Uranüs gezegeninin hareketlerinde bir düzensizlik fak etti. Bu değişikliği yalnız o değil başka astronomlarda gözlemlemişti. Fakat, Le Verrier bunun sebeplerini araştırmaya başladı. Uranüs gezegeni diğer gezegenlere göre tuhaf bir yörünge çiziyordu. Bu yörünge yayı 20 saniye olan eğiklik gösteriyordu. Bu muazzam bir mesafe için çok küçük bir açı sayılırdı. Ama, kainatın o eşsiz düzeninde, Güneş sisteminde, sebepsiz, kanunsuz bir saptama olamazdı. Verrier şu prensipten hareket etti: Uranüs görünüşteki düzensizliğine, ancak yakınlarında bulunan  başka bir gezegenin çekim kuvveti neden olabilir. Öyle ise bu gezegeni bulmak ve yerini belirlemek  gerekir”. Bnun için Newton kanununa göre hesaplar yapmaya başladı. İki yıl çalışarak görünmeyen bilinmeyen gezegenin büyüklüğünü ve çekim kuvvetini hesapladı. Kuvvetli bir matematikçi olduğu için, teleskop’un başına geçip gözlem yapmaktan ziyade, çalışma masasına oturup hesap yapmayı tercih etti. Sonunda buluşunu şöyle açıkladı: “Uranüs’ü etkileyen ama göremediğimiz bir gezegen vardır. Bu gezegenin kerteriz’ini yörüngesini ve hacmini hesapladım!”

Zamanımızdan yüzyıl kadar önce, görünmeyen, bilinmeyen bir yıldızın Güneş sistemi içerisindeki yerini belirtmekle kalmayıp, onun hacmini de söylemesi biraz gülünç karşılandı. Onun bu iddiası karşısında gülenler, onunla eğlenenler arasında aydınlar da vardı. ” böyle bir gezegen varsa göster bakalım” dediler.

Hesapla Bulunan Gezegeni Gösterecek Teleskop Fransa’da yoktu

O yıllarda Fransa’da bu kadar uzak bir gezegeni gösterecek güçte bir teleskop yoktu. Le Verrier Berlin rasathanesi müdürü Galle’ye bir mektup yazdı. Galle rasathanesinin güçlü teleskop’unu Urbain Le Verrier’ın Belirttiği noktaya çevirdiği zaman, 23 Eylül 1866 da, bilinmeyen gezegeni gördü. Bu, 19. yüzyılda, astronominin en önemli, heyecan verici buluşu sayılıyordu. Galle bu gezegene Janus adı verilmesini teklif etti. Fakat gezegeni teleskopla değil, kaleminin ucuyla gören Le Verrier ona Neptün Adını verdi.