Abasıyanık sait faik

Sait Faik Abasıyanık

Türk yazarı ve şairi [Adapazarı 1906_İstanbul 1954]. Abasızoğulları’ndan kereste tüccarı Mehmet Faik’in oğlu olan Sait Faik Abasıyanık, ilköğrenimini Adapazarı’nda tamamladı. Kurtuluş savaşından sonra ailesi İstanbul’a yerleşince İstanbul Erkek Lisesi’ne verildi. Onuncu sınıfta arkadaşları ile  Arapça öğretmenine yaptıkları bir şaka okuldan uzaklaştırılmalarına yol açtı ve lise öğrenimini Bursa’ da tamamladı [1928]. İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne  yazıldıysa da aradığını bulamayıp ayrıldı vebabasının isteğiyle iktisat öğrenimi için Lozan’ a gitti [1933].  Orada da ancak onbeş gün kalıp Fransa’nın Grenoble kentine geçti ve Grenoble da kaldığı üç yıl süresince öğrenimini bir yana bırakarak gönlünce yaşadı, babası tarafından geri çağrılınca da döndü [1935]. Halıcıoğlu Ermeni Yetim okulundaki Türkçe öğretmenliginden kısa süre sonra ayrılıp, babasının desteğiyle giriştiği fasulye tüccarlığı da iflasla sonuçlanınca, belli bir işle uğraşmadı. Haber gazetesinde bir ay süren adliye muhabirligi [1942] dışında, ölen babasının [1939] bıraktıgı gelirle yaşayarak kendini yazarlıga adadı.Tutuldugu sirozdan kurtulamıyarak öldü.

Lise yıllarında şiir ve öyküler yazmaya başlayan Sait Faik, Bursa lisesinde kompozisyon ödevi olarak yazdığı ilk öyküsü ipekli mendil edebiyat öğretmeninin övgüleriyle karşılaşınca, ikinci öyküsü Zemberek’i yazdı. Uçurtmalar adlı ilk yazısı  Milliyet gazetesinde yayınlandı [9 ocak1929]. 1934’te  Varlık dergisinde yayınlanmaya başlayan öyküleriyle hemen dikkat çekti. İlk şiirlerinin çoğunu da bu arada yayınladı.

Öykülerinin yanı sıra şiiri ikinci bir uğraş edinen Sait Faik, uzun öykü sayılabilecek iki roman ve öykü özelliği taşıyan elliyi aşkın röportaj da yazmış, 171 öyküsü ile 49 röportajı onüç kitapta toplanmıştır [onüçüncü kitabı mahkeme kapısı, haber gazetesindeki röportajlarını kapsar]. Basılmış onaltı kitabı, ölümünden sonra önce Varlık [1965], sonra bilgi yayınevleri tarafından sekiz kitapta toplanmış[1970], 1953 te ABD’deki Mark Twain derneği tarafından,modern edebiyata hizmetlerinden ötürü onur üyeliği verilmiş, Burgazada’daki evi de müze haline getirilmiştir [1964]. Öyküleri Türkiye dışında yayınlanan bir çok antolojiye alındığı gibi, 41 öyküsünün Sabri Esat Siyavuşgil tarafından yapılan Fransızca çevirisi Hollanda da basılmıştır [1962]. Ölümünden sonra  anısını yaşatmak amacıyla annesi,  Sait Faik Hikaye Armağanı’nı kurmuştur [1955].

Sait Faik’in öyküleri, konuları bakımından dört kümede toplanabilir.  Çocukluk anıları ve Adapazarı Bursa gözlemleri, Fransa yılları, İstanbul’un kenar semtleri ve yoksul insanlar, Ada’larda geçen günler ve balıkçılar . Bireysel duygulanımlarının, bilinçaltının, kişinin bunalımlarının ve yalnız adam pisikolojisinin, kimi zaman gerçek üstücü bir anlatımla dile getirildiği öykülerini de ayrı bir kümede toplamak gerekir. Bu kümelendirme, öykücülüğünün evrimini de açıklar. İlk öykülerinde gözlemci bir gerçekcilik görülür, ama bu gerçekcilik toplumcu bir tutum içermez, öznellik ağır basar. S. Faik olaydan çok, bir durumun, anlık bir duygunun öykücüsüdür. Küçük insanın dünyasına eğilip, dramını yansıttığı sırada, insan ve doğa sevgisinin öyküye egemen olduğu görülür. Getirdigi biçim ve öz yeniliğiyle çağdaş Türk öyküsünün doruklarından biri sayılmaktadır.

Öykü kitapları: semaver [1936],sarnıç[1939], şahmerdan[1940], lüzumsuz adam[1948], mahalle kahvesi[1950],  havada bulut[1951], kumpanya[1951],  havuz başı[1951], son kuşlar[1952], alemdagda var bir yılan[1954], az şekerli[1954], tüneldeki çocuk[1955],  mahkeme kapısı[1956].

Roman, şiir, deneme: medar_ı maişet motoru[roman,1944:sonradan bir takım insanlar adıyla,[1952], havada bulut[roman,1951], kayıp aranıyor[roman1953], şimdi sevişme vakti[şiir,1953], balıkçının ölümü,yaşasın edebiyat[öykü,şiir,deneme1977], açık hava oteli [1980].

Kaynak:Grolıer ınternatıonal americana