Charles Baudelaire Kimdir

Fransız ozanı (Paris,  1821-Paris, 1867).  Önce Lyon’da sonra da Paris’te Louis-le-Grand Lisesinde orta öğrenim gören Charles Baudelaire, çok geçmeden dönemim sanatçılarının bohem yaşamına kapıldı; aşırılıklar, tuhaflıklarıyla dikkatleri  üstüne çekti. Sürdüğü yaşam ailesini kaygılandırdığından, üvey babası tarafından bir gemiyle, Hindistan’gönderildi (1841). Ama, hiç ilgisini çekmeyen bu yolculuğu yarıda keserek gemiden inip, bir süre Mauritius ve Bourbon adalarında kaldı. Paris’e döndüğünde olgunlaşmış ve 75 000 frank miras almış olan Baudelaire, Jeanna  Duval ile ilişki kurdu (bu ilişki dönem dönem kesilerek ömrünün sonuna kadar devam etti); Théophile Gautier’yle arkadaş oldu ve parasını son kuruşuna kadar harcadı. bunun üstüne ailesi tarafından vesayet altına alındı ve o tarihten sonra sürekli para sıkıntısı çekti. 1845’te kendini öldürmeye kalkıştı. Aynı yıllarda bazı dergilerde ilk şiirleri ve denemeleri yayımlandı. 1848 Şubatında devrim hareketlerine katıldı; sonra Edgar Poe’dan yaptığı çevirilere ve şiir yazmaya başladı. 1857 Temmuzunda Elem Çiçekleri adlı kitabını yayımladı. Bu kitaptan ötürü Napolyon yasalarıyla yargılandı ve toplum ahlakına aykırı davranışlarda bulunduğu savıyla 20 Ağustos 1857’de para cezasına çarptırıldı; ayrıca açık saçık görülen 6 şiirinin  de kitaptan çıkarılmasına karar verildi (davanın yeniden gözden geçirilmesi ve kitabın aklanması, ancak 1949 mayısında gerçekleşti). Fransız Akademisine gürültülü ve başarısız bir giriş1866) Paris’e getirildi ve çok geçmeden öldü.

Yapıtları

Baudelaire’in  şiirleri, etkisini günümüzde bile sürdüren iki kitapta toplanmıştır: 1866’da yayımlanan Les Epeves’la tamamlanan Elem Çiçekleri (1857); düz yazı şiirlerinden oluşan Paris Sıkıntısı (Le Spleen de Paris, 1869). Öbür yapıtlarının başlıcaları arasında Du vin et du hashish (Şarap ve Esrar Üstüne, 1851),  Curiosites esthetiques  (Estetik Meraklar, 1869; edebiyat ve sanat yazıları ), L’Essence du rire dans les arts plasiques (Plastik Sanatlarda Gülmenin Özü); L’Art romatique (Romantik Sanat, 1869), Edgar Poe’dan günceler 8Fuées [Füzeler); mon ceur mis à nu  [bütün Çıplaklığıyla Kalbim, 1887], sayılabilir. Baudelaire, Elem Çiçekleri için “bütün içtenliğini, bütün sevecenliğini, bütün inancını, bütün kinini” bu kitapta ortaya koyduğunu söylemiştir. Katışıksız bir sanat kitabı saydığı bu yapıtın ve öbür yapıtlarının değeri yıllar geçtikçe daha iyi anlaşılmaktadır. Acıyı ve umutsuzluğu dile getiren, “üstün güzelliği” sözle ve olağanüstü imge gücüyle şiirin değerini yükselten Baudelaire, Rimbaud’yu ve bir çok çağdaş ozanı etkilemiştir.

Keskin zekalı, sürekli doyumsuzluk içinde yaşayan  bir insan olan Baudelaire, sonunda içinde bulunduğu düş durumlarını işlemek gereği duymuş ayrıca, düş gücünü denetim altına almayı başararak, her biçim, hareket sayı, renk ve kokunun ruhsal açıdan olduğu kadar, gerçek açısından da anlamlı, karşılıklı ve birbirine uygun olduğuna karar vermiş ve yapıtlarında bütün bu imge simgeleri çözümleyerek düzenlemeye girişmiştir. Böylece, ruha, doğayla kaynaşma olanağı verdiği için, insanın uzaklara kaçış gereksinmesine de bir çıkış yolu önermiş sayılan sanatçı, şiirlerinin yanı sıra ritim ve kafiyeye başvurulmaksızın  şiirselliğin yaratılabileceğini gösteren düz yazı şiirleriyle de, çağdaş şiirin öncülerinden biri olmuştur.