Bomba

İçi patlayıcı maddeyle dolu patlayıcı silah.

XVI.yy’da  topçu birlikleri tarafından kullanılmaya başlanan ilk bombalar, içine patlayıcı madde doldurulan  ve fitille ateşlenen küresel bir gömlekten oluşuyordu. Günümüzde bomba sözcüğü, havan toplarıyla atılan  ve kanatçıklarla donatılmış mermilerin yanı  sıra, uçaktan fırlatılan mermiler için de kullanılmaktadır.

1945 yılına kadar,  özitim  ve  özgüdüm  düzenekleri içeren mermilere de bomba denirken [sözgelimi,  ikinci dünya savaşı sırasında İngilizleri yıldırmak için  Almanların geliştirdikleri V1 ve V2 “uçan bombalar”ı]  günümüzde, sözkonusu mermilere  roket,   güdümlü mermi  yada füze adı verilir.

Birinci dünya savaşıyla birlikte  bombalar askeri hedefleri yok etmek için kullanılmaya başlandı. O dönemde bombardıman uçakları  ortalama  birkaç yüz  kilogram ağırlıkta, 500 – 1200 kg arasında bomba taşıyorlardı; 16 şubat  1918’de  bir Alman bombardıman uçağı, 1 000 kg’lık ilk bombayı İngiltere’ye attı.

İkinci dünya savaşı boyunca  bomba ağırlığı büyük ölçüde arttı. Ağustos 1940’dan Mayıs  1941’e kadar, İngilizler Almanya’ya  20 000 ton bomba, Almanlarda aynı dönemde İngiltere’ye  50  000 ton bomba attılar. Savaşın sonunda, altı ay içinde Almanya ‘ya yağdırılan bomba miktarı 450  000 tonu buldu [ bu bombardımanlar çok büyük yıkıma ve bir çok ölüme sebep olmuştu]. Yıkılacak hedefe göre ayarlanmış çeşitli bombalar yapıldı; 250  kg-10  ton  arasındaki basınç etkili bombalar; kentlerin bombardımanında kullanılan yangın bombaları; barajları yıkmak için girici bombalar; 20-50 kg arasında, şarapnel saçan bombalar.

Vietnam savaşı sırasında, özellikle 1967’den sonra, ABD kuzey Vietnam ve çevresine  milyonlarca ton bomba yagdırdı; napalm bombalarının yanı sıra, bitki örtüsünü bütünüyle yok eden  yaprak dökücü bombalar kullanıldı. Bu silahlarda yararlanılan çok çeşitli patlayıcı madde arasında  pentrit, özellikle de, trinitrotülen yada tolit sayılabilir; TNT simgesiyle belirtilen trinitrotülenin yıkım gücünden, günümüzde,  nükleer patlayıcıların gücünü ölçmede  yararlanılır; bu ölçümde, en küçük nükleer patlayıcı, kiloton T.N.T. türünden belirtilir. Geleneksel bombaların yıkım gücü, ton başına yaklaşık 0,4 hektarla sınırlıyken, bir tek hidrojen bombası, 1 500 km²’lik bir yüzeyi, yakıp yıkabilir. Öte yandan, geleneksel bombalarla  bombardıman yapmak için gereken insan ve malzeme miktarı çok daha büyüktür; sözğelimi, Hiroşima’ya atılan atom bombasının  doğurduğu sonuçları elde etmek için, toplam 2 000 ton bomba taşıyacak 200’ün üstünde B29 bombardıman uçağı gerekirdi.