Amazon

Dünyanın, insanların yaşamına  en elverişsiz dolayısıyla da en az tanınan bölgelerinden biri olan Amozon bölgesi [Günet Amerika], adını içinden geçen dev Amazon ırmağından almıştır. Yüz ölçümü 1,5 milyon km²’yi aşan, uçsus bucaksız bir bölgedir.

Amazon ırmağı

Amazon ırmağı, 6,400 km boyunca uzanır ve saniyede 190 000m³ su akıtır; yani dünyanın su bakımından en zengin ırmağıdır. Peru boğazlarına iki kol gibi gömülen Maranon ve Ucayali ırmaklarının birleşmesiyle doğan Amazon, çağırı boyunca dev kollar alır; Sagdan Purus, Madeira-Marmore, Tapajos ve Xingu; soldan Japura ve Rio Negro.

Bu kollar, taşıdıkları gereçlerin farklılıklarına bağlı olarak, değişik renklerdedirler; organik tanecikler taşıyanlara “rios negros” [“siyah ırmaklar”], balçık ve çamur taşıyanlara “rios blancos” [“beyaz ırmaklar”] adları verilir. Deltasından 3 160 km uzaklıkta ırmak, ancak 82 km yüksekliktedir; o noktadan sonra, geniş kumluk alanları kuşatarak, balta girmemiş ormanlarda  yitip giden sayılamayacak kadar çok kol oluşturarak, geniş menderesler halinde yayılır.

Bu dev ırmakla Atlas okyanusunun birleşmesinin  son derece etkileyici bir görüntüsü vardır. Karşılaşan iki gücün çarpışmasıyla, 5 m yükseklikte bir dalga çatlaması oluşur. Amazon ırmagının daha az yoğun suları, yüzlerce km boyunca, okyanusun tuzlu suları üstünde dalgalanmayı sürdürür. Buna karşılık, gelgitlerin etkisi Obidos’a  kadar uzanır ve ırmagın bütün çağırı boyunca, deniz balık ve hayvanlarına rastlanır.