Abdülhamit I kimdir

1. Abdulhamit

1. Abdülhamit, Türk padişahı [İstanbul 1725_ay,y. 1789].

Ahmet III ile Rabia Şermi Sultan ın oğlu olan Abdülhamit I  babası patrona halil ayaklanmasıyla [1730] tahttan indirildiğinde beş yaşındaydı.Çocukluğu ve gençligi sıkı bir denetim altında geçti. Ağabeyi Mustafa III ün ardından, 49 yaşında tahta çıktı.Sürüp gelen  1768 Osmanlı_Rus savaşı, iç ayaklanmalar ve para sıkıntısı padişahlıgı boyunca temel sorunları oluşturdu. Kozluca önündeki Osmanlı yenilgisinden sonra Ruslarla zorunlu olarak imzalanan Küçük Kaynarca antlaşmasıyla [1774] Kırım ve dolayları Ruslara verildi.Hemen ardından Avusturya,Bukovina yı [bogdan]işgal etti. Güney douğda ise İranlılar, Musulu elegeçirerek bir süre egemenlikleri altına almayı başardılar. Küçük Kaynarca Antlaşmasında Kırım la ilgili  hakları ne ruslar nede Osmanlılar doyurucu buldu ve Kırım han ını kimin seçeceği sorunu, ancak Aynalıkavak Tenkihnamesi ile bir çözüme bağlanabildi. Aynalıkavakta bu hakkın Ruslara tanınması ve Şahin Giray ın Kırım hanı olmasına karşılık, Abdülhamit I.bölgede bazı kaleleri onartma ve asker yığma işlemini sürdürdü. Rusların, Avusturya ile birlikte Osmanlı devletini paylaşma kararı İngiltere ve Prusyadan öğrenince, savaşa taraftar olmadıgı halde Kılburun a saldırılması buyruğunu vermesiyle [1787], yeniden Rusya ve Avusturya ile 1792 ye kadar sürecek bir savaşa girildi.

Abdülhamit I,  bir yandan iç ayaklanmalar ve huzursuzluklarla uğraşıp, Suriye de Ruslarla işbirliği yapan Tahir Ormen ve oğlu Ali Tahir in , ardında da Mısır da Kölemenlerden Ali Bey in ayaklanmalarını ve Mora ayaklanmasını başarılı biçimde bastırdı. Anadolu2da ,eşkiyalığa ve soygunculuğa başlayan leventlerin ocak örgütünü kaldırdı [1776].Ayrıca özellikle ordu kuruluşlarıyla ilgili çeşitli yenilikler yaptırıp, kara mühendishanesini kurdurdu.Müteferrika matbaasını yeniden canlandırdı, yerli mal kullanılmasını ve küçük sanayiyi destekletti. Padişahlıgı boyunca uğraştıgı Rusya sorunuyla ilgili Ozi kalesinin Ruslar tarafından alındığı haberi üstüne, felç geçirerek kısa bir süre sonra öldü ve İstanbul Bahçekapı da dördüncü vakıf hanın karşısındaki türbesine gömüldü.

Dinsel inançları çok güçlü bir padişah olan Abdülhamit I , hayır kuruluşlarının yapımına geniş ölçüde yer vermiş, günümüzdeki dördüncü vakıf han ın  yerinde bir imarethane, kapısına bir çeşme,sebil ve sübyatü mektebi, karşısına da bir medrese,kütüphane ve türbe [kütüphanesi günümüzde Süleymaniye kütüphanesinin içindedir],annesi Rabia Sultan adına Beylerbeyinde tek minareli bir cami ile birlikte hamam ve sübyan mektebi, İstanbul un çeşitli yerlerinde de çok sayıda çeşme yaptırmıştır.[dolmabahçe Kabataş arasında, setüstündeki çeşme,vb].

kaynak: Grolıer ınternatıonal americana.