Boynuz nedir

Boynuzlu bir geyik türü

Toynaklı memelilerin bir çoğunun başında bulunan, sert maddeden oluşmuş uzantı.

Gerçek boynuzlar,  gevişgetirenlere özgüdür  ve boynuzgiller (öküzler, bizonlar, keçiler,  koyunlar, antiloplar, vb.)  ile zürafagiller de bulunurlar.  Geyikgillerin boynuzlarıysa,  farklı özellikler taşır.

Boynuzlugillerin  aşağı yukarı tümünde  iki  (başının her iki yanında,  birer tane)  boynuz vardır. Bununla birlikte,  Hindistan’da yaşayan  bir antilopun dört boynuzu vardır; zürafa da,   iki küçük boynuzun yanı sıra,  gözlerin arasında  ur biçiminde  bir de çıkıntı bulunur;   erkek okapideyse,  boynuz  yerine   iki küçük çıkıntı vardır.   Gevişgetirenlerin  boynuzları  gerçekte,  alın kemiğinin  bir uzantısını örten,   üstderiden  oluşmuş  bir kılıftır.   Kuzey Amerika’da yaşayan  Amerika antilopu  dışında,   bu boynuzlar  genellikle  süreklidirler  ve  değişmezler.

Geyikgillerin  boynuzları  iki önemli  özellikle  öbür hayvanların  boynuzlarından  ayrılır; Üstleri  geçici olarak  bir deriyle örtülen  kemikten oluşmuşlardır  (öbür hayvanların  boynuzları,  tırnaksı  maddedendir);  her  yıl değişirler (öbür hayvanların  boynuzları sürekli kalıcıdır).  Boynuzların biçimleri   çok çeşitlidir;  Düz; kıvrık (bizon, dağ keçisi); sarmal biçimde  kıvrılmış (addaks);  lir biçiminde;;vb.  Geyiklerin  boynuzlarının  tersine, öbür hayvanların  boynuzları  hiçbir zaman  dallanmaz (Amerika antilopu dışında). Gergedanın  boynuzu,  tırnaksı  ve  lifli bir  dışderiden  oluşmuştur.  Burun bölgesinde,  türlere göre  bir ya da  iki boynuz bulunur.  Az çok  kıvrık olan  bu boynuzlar,  hayvan öldüğünde  deriyle birlikte düşer.  Beyaz gergedanın  ön boynuzunun  uzunluğu  1,58 metreyi  bulur.

Boynuzlar,  kaynar suda  ya da  buharla yumuşatıldıktan sonra, eritilip  yassı tabakalar  haline  dönüştürülerek, tarak,  bıçak sapı, vb. ürünlerde kullanılır. Artıklarından da gübre olarak faydalanılır.