Tarsus-Bizanslılar devri

Bizans Kilise resimleri

Roma İmparatorluğu ikiye bölündükten (M.S. 476) sonra Batı Roma İmparatorluğu yok olmuştur. Bunun sonucu olarak Doğu Roma İmparatorluğu yani Bizanslılar bu mirasa sahip çıkmışlardır. Müslümanların Anadolu coğrafyasına gelmelerine dek Tarsus, Bizanslıların hakimiyeti altında kalmıştır. 610 yllarına kadar Bizans’da iç kargaşa, taht kavgaları sürmüş olsa da, topraklarını korumuşlardır.  610 yılında Bizans’a imparator olan Heraklius, kargaşalığa son vermek istemişse de başarılı olamamıştır. Bu dönemde Sasaniler, Filistin, Suriye, Antakya bölgelerini işgal etmişlerdir. Anadolu coğrafyasına girip Üsküdar’a kadar gelmişlerdir.  Papazların Avrupaya çağrı yapmaları ile Bizanslılar’la büyük bir haçlı ordusu kurulup Sasanilerin işgal ettikleri bölgeleri geri almışlardır. Bu olaya I. Haçlı seferi olarak tarihte yerini almıştır.

İslam orduları Hz. Ömer (r.a) 625 yıllarında Tarsus civarına kadar gelmişlerdir. Şam bölgesine sefere çıkan Ebu Übeyde bin Cerrah ve Halid İbn-i Velid (r.a) kumandasındaki İslam orduları, Ceyhan nehri tarafından bu bölgeye giriş yapmışlar ve Sis kalesini ele geçirmişlerdir.  Ayrıca, diğer bir islam ordusu da İskenderun ve Payas’ı alarak önemli kaleleri ele geçirmişlerdir.

Hz. Osman (r.a)  zamanında, 638 yıllarında Mısır valisi Said b. Serah tarafından hazırlanan bir donanma, Ubeyde B. Kays komutasında Kıbrıs adasını fetih etmişlerdir.  Diğer yandan Şam valisi Muaviye ise kara yolu ile bu bölgelere gelmiş, buraları feth ederek Ubeyde B. Kasr’ın karaya çıkmasını beklemiştir.  Kays’ın ordusu Kıbrıs adasını aldıktan sonra Anamur yakınlarında karaya çıkarken, Bizans ordusu ile karşılaşmış, savaşı kaybetmek üzereyken Muaviye ordusu ile yetişerek savaşı kazanmışlardır.  Böylece, Gülek boğazı da dahil tüm bu bölgeler Müslümanların olmuştur. Lakin, daha sonraları, Gülek boğazı iki kez el değiştirmiş 642 yılında ise Muaviye zapt etmiştir. Aradan bir yıl geçince, Hz. Osman şehit edilmiştir. Bunu fırsata çeviren Bizaslılar, bölgeyi tekrar ele geçirmişlerdir.  Bu bölge 694 yıllarına kadar Bizans hakimiyeti altında kalmıştır. Bu tarihten sonra, Emevi Halifelerinden  Abdülmelik b. Mervan ve Velid b.Abdülmelik zamanında  bölge sürekli el değiştirmiştir.  740 yılında yine Bizanslılar bölgeyi ele geçirmişlerdir. Abbasi halifelerinden Mehdi zamanında oğlu Harun Reşid tarafından tekrar müslümanların olmuştur (M.S.775).