Canlılarda Üreme

bebegin-olusumuCanlı organizmaları en iyi tanımladığı için en üstün yaşam etkinliği olan üreme olgusu, bir hücrede ya da çok hücreli bir organizmada, özdeş temel yasaları kapsayan Çeşitli biçimlerde ortaya çıkar. Bir hücre iki yolla bölünebilir: Kromozom sayısı yarıya indikten. Kromozom maddesi kendine benzeyen bir madde üreterek çoğalır (mitoz); kromzom sayısı yarıya indikten (meyoz bölünmede) ve döllenemden sonra, yabancı bir kromozom maddesiyle karışır.

Canlı varlıkların üremesi eşeysiz bir biçimde olabilir. bu tür üreme çeşitli biçimde gerçekleşir.

  1. ikiye bölünerek üreme olayları ya da bir bireyin mitoz yoluyla iki yavru birey verecek biçimde bölünmesi:  Bu biçime tek hücreli canlılarda rastlanır:
  2. Tomurcuklanma olayları: Bu olay doku ya da organ yenilenmesi olayına benzer; gerek tek hücreliler de gerek çok  hücreliler de (knidliler, özellikle de taraklılar) rastlanır (bitkilerde, çelikleme ve daldırma, bu üreme biçiminin örneğidir). Üreme eşeyli biçimde de olabilir; bu üreme biçimi; canlı bireyler için bir yenilenme gerekliliğini yansıtır. Söz konusu evrensel gereksinim, bakterilerden memelilere kadar bütün düzeylerdeki canlılarda görülebilir. Döllenmiş hücre etkin biçimde çoğalır ve böylece ortaya çıkan canlı hücreler,çok kesin biçimde (temel bakışımlılık ilkelerine göre) düzenlenirler; düzenleme sırasında, karşılıklı etkileşimlerle birbirine bağlı olan organ taslakları oluştururlar. Söz konusu taslakların, yumurta hücresinin içinde, erişkin bireyin mikroskobik bir kopyası olan çok küçük bireyler biçiminde önceden var olduğunu benimseyen eski kuram, geçerliliğini günümüzde de sürdürmektedir; ama daha modern biçimde dile getirilmekte embriyobilim  elde edilen çok sayıda veriyi göz önüne almaktadır. Gerçekten yumurtayla ilgili kesin düzenlenme gücünün varlığı kabul görürse,karşılıklı etkileşimlerle ikincil bire düzenlemenin  oluşumunu belirten epigenez (sıralı oluş)  kavramı, bu sınırlı belirlemeye esneklik kazandırır. Embriyo taslakları, organizin adı verilen maddelerin, en büyük etki bölgelerine denk düşer, bu maddeler kendi etki alanlarında bulunan embriyo hücrelerindeki gizli gücün uyarma ya da engelleme yeteneğini taşırlar. Kalıtım yoluyla edinilmiş bilgi, üstündeki özgül etkilerle, her organizma özel bir hücre farklılaşmasına  ulaşacak biçimde kromozomların belli kesimlerini geliştirir; kalıtım yoluyla edinilmiş bilginin  engellenmiş olan bölümüyse, artık işlevini yerine getiremez Embriyoların tahrip edilmesiyle ilgili araştırmaların da gösterdiği gibi, bu tahrip olan organların onarımı embriyonun düzenlenmesi ne kadar ilerlemişse o kadar zor olur. Üremenin incelenmesi, belli bir dölden gelen bireylerin başka ailelerin üyelerinden çok , kendi ana-babalarına benzediklerini ortaya koydmaktadır. Öte yandan döllenmiş yumurta, kendine yaşam verenlere benzer bir organizmanın oluşumu için gerekli bilgileri taşır. Dolayısı ile, yeni bireyin oluşumuyla ilgili kesin verileri kuşaktan kuşağa aktaran bir bilgi vardır. Her hücrenin çekirdeğindeki kromozomlar düzeyinde uzun nükleoprotein molekülleri biçiminde kodlanmış olan bu bilgi, kalıtım olaylarının yasalarını ve mekanizmalarını inceleyen genetiğin konusunu oluşturur

Yazar: kaRnaK

Görüntüleme: 254 defa

Kategori: Genel, Genel Kültür

Yayınlanma Tarihi: 05 Kasım 2013

Cevap bırakın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.