Bunama nedir

Bunama Belirtileri

Bunama, düşünce ve yargı bozukluklarıyla birlikte, ruhsal etkinliklerin  ilerleyen biçimde güçsüzleşmesidir. Bunamanın, zihinsel yeteneklerin  yalın sapmalarından,  toptan yitimine kadar, çeşitli dereceleri gözlenebilir.  Beyinde yaygın bir organik bozukluğa  bağlı olan bunamanın çeşitli nedenleri vardır. Çoğunlukla, hastalık yavaş yavaş yerleşir. Başlangıçta hareket bozukluklarıyla,  ilgisizlikle kendisini gösterir;  daha sonra yargı yeteneği giderek bozulur,  hasta yeni hiç bir şeyi öğrenemez  olur. Bellek zayıflar, yazı bozulur,  etkinlikler düzensizleşir,  hasta temizliğine özen göstermez olur. Bencilleşir, cimrilik eder  ve çevresine karşı ilgisizliği  günden güne artar.   Dilsel anlatım  olanakları  yoksullaşır  ve tutarsızlaşır.  Bunama bazen  suç sayılabilecek  bir davranışla  ya da  kaba, öfkeli sözlerle  ortaya çıkar.  Bunayan kişi aşırı sinirli,  kuşkulu  ve öfkelidir  ya da tersine bezgindir;  eziyet gördüğünü sanır; zamana  ve yere tam  olarak uyum sağlayamaz, bazen de sayıklar. Ayrıca, büzücü kasların yetmezliğiyle (sidik ve dışkı tutamama), çöküntü son evresine girer.

Bazen hastalığın,  bir kafa travması (sözgelimi bir trafik kazası sonucu)  gibi belirgin bir nedeni vardır.  Yaşlı bir kişi de, yalın bir düşme olayı, fark edilmemiş küçük bir beyin içi kanamaya  bağlı olarak,  sonraki aylarda ya da  yıllarda bunamaya   yol açmaya yetebilir.  Karbonmonoksit zehirlenmesi, süreğen alkoliklik, özellikle alın bölgesi  ya da sağ şakak  bölgesi  yerleşimli bir beyin uru da ,  bunamaya yol açabilir.

Eskiden sık görülen ve frenginin  son evresi olan genel felce, günümüzde, söz konusu  hastalığa   karşı  başarıyla yürütülen  savaşım sonucu, ender rastlanır.  Hastada yaygın atardamar hastalıklarının  bedendeki öbür yerleşim  bulguları  da gözlenirse, beyin damarları  sertliğinden  kuşkulanılabilir.  Bazen bunama, yıllarca  süregelmiş  bir ruh hastalığının (şizofreni gibi)  sonucu da olabilir. Ama  çoğunlukla,  hiç bir hastalık  nedeni  bulunamaz. 60 yaşından önce  görülen orta yaş bunamaları; 65 yaşından sonra başlayarak   giderek  ağırlaşan yaşlılık bunamaları. Erken bunama diye nitelenen  hastalıksa  aslında  şizofreninin   gençlerde  görülen biçimidir. Ağırlaşması önlenemeyen bir bunama durumunda,  hastanın özel bir kliniğe, huzur evine  ya da bir psikiyatri  kiliniğine   yatırılması  gerekir. Orta yaş bunamalarının  ve yaşlılık bunamalarının, günümüzde tedavi edilmeleri olanaksızdır.